Wat is terrorisme? - Rctapilaha

Terrorisme is een complex en vaak omstreden onderwerp, waarbij iedereen een andere kijk kan hebben op wat wel of niet als terrorisme beschouwd wordt. Wat voor de één een terroristische daad is, kan voor de ander een gerechtvaardigde strijd voor vrijheid zijn. Denk bijvoorbeeld aan verzetsgroepen tijdens de Tweede Wereldoorlog: voor de bezetter waren dit terroristen, maar voor velen waren het vrijheidsstrijders. In de huidige tijd is terrorisme bijna niet meer uit het dagelijkse beeld te verwijderen. Elke krant die je openslaat of nieuwskanaal op je mobiele telefoon dat je opent, bevat wel iets over terrorisme. Om een helder beeld te krijgen van dit alomtegenwoordige fenomeen, kijken we in deze blog naar de wettelijke definities en officiële standpunten.

Definities van terrorisme volgens officiële instanties

Hieronder vindt u de definities van de Nederlandse instanties die zich bezighouden met terrorisme in Nederland en wat er in de wet staat:

De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) definieert terrorisme als: “Het uit ideologische motieven dreigen met, voorbereiden of plegen van op mensenlevens gericht ernstig geweld, dan wel daden gericht op het aanrichten van maatschappijontwrichtende zaakschade, met als doel maatschappelijke veranderingen te bewerkstelligen, de bevolking ernstige vrees aan te jagen of politieke besluitvorming te beïnvloeden.“
De Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) omschrijft terrorisme als: “Het uit ideologische motieven (voorbereiden van het) plegen van op mensenlevens gericht geweld of het veroorzaken van maatschappij-ontwrichtende schade, met als doel (een deel van) de bevolking ernstige vrees aan te jagen, maatschappelijke veranderingen te bewerkstelligen en/of politieke besluitvorming te beïnvloeden.“
In het Nederlandse Wetboek van Strafrecht wordt terrorisme gedefinieerd als het plegen van misdrijven “met een terroristisch oogmerk”, wat inhoudt: “het oogmerk om de bevolking of een deel der bevolking van een land ernstige vrees aan te jagen, dan wel een overheid of internationale organisatie wederrechtelijk te dwingen iets te doen, niet te doen of te dulden, dan wel de fundamentele politieke, constitutionele, economische of sociale structuren van een land of een internationale organisatie ernstig te ontwrichten of te vernietigen.“

Zoals u kunt lezen, zijn elk van de bovengenoemde definities anders, wat de veroordeling van terrorisme zeer complex maakt. Internationaal bestaan er nog weer andere definities. Dit betekent niet dat er geen internationale samenwerking is, maar het maakt samenwerking op sommige vlakken zeker niet gemakkelijk.

Kenmerken van terroristische daden

Wanneer we spreken over kenmerken van terrorisme, doelen we op de specifieke eigenschappen of elementen die vaak aanwezig zijn bij terroristische activiteiten. Deze kenmerken helpen ons om terroristische daden te identificeren en te onderscheiden van andere vormen van geweld of criminele activiteiten. Het begrijpen van deze kenmerken is cruciaal voor zowel de preventie als de bestrijding van terrorisme.

Ondanks de verschillende definities die instanties en landen hanteren, zijn er enkele gemeenschappelijke kenmerken van terroristische daden:

Ideologische motieven: Terroristen handelen vaak vanuit een specifieke ideologie of overtuiging.
Angst zaaien: Het primaire doel is vaak om angst te verspreiden onder de bevolking.
Politieke doelen: Terroristen streven meestal naar politieke verandering of invloed.
Geweld of dreiging met geweld: Terroristische acties omvatten vaak geweld of de dreiging ervan.
Gericht op burgers of niet-militaire doelen: Vaak zijn onschuldige burgers het doelwit.

Verschillende vormen van terrorisme

Terrorisme manifesteert zich in diverse vormen, elk met zijn eigen kenmerken, doelstellingen en methoden. Deze verschillende vormen weerspiegelen de uiteenlopende ideologieën, motivaties en contexten waarin terroristische activiteiten plaatsvinden. Het begrijpen van deze variaties is cruciaal voor effectieve preventie, bestrijding en analyse van terroristische dreigingen. Hieronder volgt een overzicht van de meest voorkomende vormen van terrorisme:

Religieus geïnspireerd terrorisme: Deze vorm is gebaseerd op religieuze overtuigingen en interpretaties. Aanhangers geloven vaak dat ze handelen in naam van een goddelijke opdracht. Voorbeelden zijn jihadistische groeperingen zoals Al-Qaeda en ISIS, maar ook extremistische splintergroepen van andere religies.
Rechts-extremistisch terrorisme: Dit type terrorisme is gebaseerd op extreemrechtse ideologieën, vaak gekenmerkt door nationalisme, racisme en xenofobie. Het richt zich meestal tegen minderheden, immigranten of politieke tegenstanders.
Links-extremistisch terrorisme: Gebaseerd op extreemlinkse ideologieën, zoals radicaal communisme of anarchisme. Deze vorm richt zich vaak tegen kapitalistische symbolen, overheidsinstellingen of wat gezien wordt als ‘het establishment’.
Ethno-nationalistisch terrorisme: Dit type is gericht op het bereiken van onafhankelijkheid of autonomie voor een specifieke etnische groep of regio. Voorbeelden zijn de ETA in Spanje of de IRA in Noord-Ierland.
Single-issue terrorisme: Deze vorm concentreert zich op één specifiek thema, zoals dierenrechten of milieubescherming. Aanhangers gebruiken terroristische tactieken om aandacht te vestigen op hun zaak en verandering af te dwingen.

Elk van deze vormen heeft zijn eigen karakteristieken en vereist een specifieke aanpak in de bestrijding ervan. Het is belangrijk op te merken dat deze categorieën niet altijd strikt gescheiden zijn en dat er overlap kan bestaan tussen verschillende vormen van terrorisme.

De huidige terroristische dreiging in Nederland

Het Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland (DTN) is een periodieke analyse van de terroristische dreiging in Nederland, opgesteld door de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV). Deze analyse wordt vier keer per jaar uitgevoerd en gepubliceerd.

Het DTN hanteert een systeem met vijf dreigingsniveaus:

Minimaal: Er is geen sprake van enige dreiging.
Beperkt: De dreiging is gering, maar niet geheel afwezig.
Aanzienlijk: Een terroristische aanslag in Nederland is voorstelbaar.
Substantieel: Er is een reële kans op een aanslag in Nederland.
Kritiek: Er zijn concrete aanwijzingen dat een aanslag in Nederland ophanden is.

Momenteel bevindt Nederland zich op niveau 4 (substantieel) van het DTN. Dit betekent dat de kans op een aanslag in Nederland reëel wordt geacht. De NCTV identificeert momenteel verschillende stromingen die een dreiging vormen:

Jihadistisch terrorisme: Dit blijft de belangrijkste terroristische dreiging tegen Nederland. Aanhangers worden gevoed door propaganda met beelden van internationale conflicten en religieuze provocaties.
Rechts-extremisme: Hoewel de groepen klein zijn, is er een groeiend online bereik en toenemende internationale samenwerking.
Anti-institutioneel extremisme: Een klein deel van deze beweging toont geweldsbereidheid tegen overheidsinstanties en politici.

Deze dreigingen ontwikkelen zich in een complexe internationale context en worden versterkt door online radicalisering en propaganda. De situatie vereist voortdurende waakzaamheid van veiligheidsdiensten en de samenleving als geheel.

Wat kan ik voor jou betekenen?

Als Radicalisering en Terrorisme Expert (RTE) bied ik waardevolle ondersteuning en advies aan individuen en organisaties die zich willen voorbereiden op de uitdagingen van radicalisering en terrorisme. Of je nu behoefte hebt aan trainingen, workshops of strategisch advies, ik help je graag om inzicht te krijgen in deze complexe onderwerpen en hoe je hier effectief mee om kunt gaan. Neem gerust contact met mij op via mijn contactpagina voor meer informatie of om een gesprek aan te vragen. Samen kunnen we werken aan een veilige en weerbare omgeving.

Neem contact op